Opatówek – nie samą Łodzią człowiek żyje

Wyświetlenia: 118

Opatówek – moje miejsce na ziemi…

To tam właśnie, poza Warszawą, narodził się u zarania XIX wieku nowoczesny przemysł włókienniczy, sukienniczy…

To tam pod opieką generała Józefa Zajączka Namiestnika, pierwszego Namiestnika Królestwa Polskiego 1815-1917 i właściciela Opatówka oraz rozległych dóbr klucza opatóweckiego, swoją fabrykę (od razu fabrykę a nie manufakturę) zbudował i uruchomił w latach 1824-1826 przybyły z Saksonii Adolf Gottlieb Fiedler. Pomijając Warszawską Wytwórnie Sukna Cienkiego, ponad którą już w roku 1820 dymił komin i pracowała maszyna parowa, to właśnie Opatówek był tym drugim miejscem. Dwie maszyny, pierwsza z nich „kolosalna” o mocy aż 24 koni mechanicznych, napędzała gręplarnię, druga „piramidalna”. Obie oczywiście wyprodukowane w firmie Johna Cocerilla…

Maszyna parowa…
„para buch,
koło w ruch”…

Inne opowieści o lokalizacji czy o pierszeństwie „maszym parowych” w dawnym Królestwie Polskim 1815-1917 w innych miejscach między bajki włożyć należy…

W historii techniki było wiele „wielkich wynalazków przemysłowych”. Jednakże za jeden z największych z nich, który miał przemożny, jeżeli nie decydujący wpływ na rozwój ludzkości uważa się wynalezienie maszyny parowej. Sądzą tak nie tylko historycy techniki, ale też wybitni ekonomiści. Przypisują oni tejże odegranie ogromnej roli. Twierdzą, że nie byłoby rewolucji przemysłowej bez wynalazku Jamesa Watta z 1769 r. Dzieje ludzkości od końca XVIII do początku wieku XX w historii ekonomii często określa się mianem epoki maszyny parowej. To ona spowodowała uniezależnienie się człowieka od naturalnych źródeł energii (pracy ludzkiej i siły pociągowej zwierząt). Praktyczne zastosowanie napędów parowych pozwoliło na przejście od produkcji manufakturowej do fabrycznej i wyzwoliło ogromne możliwości produkcyjne, na niespotykaną do tej pory skalę.

W fabrykach najważniejszym miejscem stały się maszynownie, które poprzez centralne transmisje zapewniały pracę poszczególnym działom. Jeżeli została unieruchomiona maszynownia, to cała fabryka stawała. Na określenie uruchamiania zakładu używana była nazwa „puszczanie fabryki”, czyli uruchomienie centralnej transmisji. Maszynę parową można więc określić mianem „serca dziewiętnastowiecznej fabryki”.

(Cytat z publikacji; Jarosław Dolat Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku Tom VIII

„Maszyny parowe w zbiorach Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku pozyskane z zakładów przemysłowych w majątkach ziemskich”